İlk Yardım Nedir?
Kaza durumunda ya da hayati tehlike varlığında, sağlık ekipleri olay yerine gelinceye kadar var olan durumun kötüleşmesini engellemek ya da hayat kurtarmak amacıyla, olay yerindeki araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalara ilk yardım denir. Hayatın her alanında ilk yardıma ihtiyaç duyulabilir. Dolayısıyla bu konuda bilinçli olmak ve bilinçsiz müdahalelerden kaçınmak gerekir.
İlk Yardım Nasıl Yapılır? Önemi Nedir?
İlk yardım esnasında öncelikli amaç, hayati tehlikenin ortadan kaldırılması ve kazazedenin yaşamsal fonksiyonlarının sürdürülmesinin sağlanmasıdır. İlk yardım kapsamında yapılan müdahaleler mutlaka ilk yardım eğitimi almış bir kişi tarafından uygulanmalıdır.
Doğru ve bilinçli şekilde uygulandığında, yaralanmanın etkisini önemli ölçüde azaltan ve hayati durumların ciddiyetini ortadan kaldıran ilk yardım, zamanla yarışılan kritik anlarda ciddi önem taşır. Öngörülemez durumlarla mücadele etmek için her daim yeterli malzemeye sahip, eksiksiz içeriği bulunan ve erişilebilir bir ilk yardım dolabı ya da çantası olması son derece önemlidir.
İlk Yardım Eğitimi Nasıl Alınır?
Yaşam süresince insanlar hem kendileri hem de başkaları için ilk yardım gerektiren durumlarla karşılaşabilirler. Zamanında ve doğru şekilde yapılmış ilk yardım prosedürleri yaralı kişinin hayatını kurtarabilir. Bu nedenle pek çok kurum, işe alım sürecinde personel adaylarına ilk yardım sertifikasına sahip olma gerekliliği sunar.
Günümüzde bu sertifikaya sahip olmak çok da zor değildir. Pek çok sağlık merkezi, Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş olup ilk yardım eğitimi verebilecek statüdedir. İlk yardım eğitimi sırasında teorik ve pratik eğitimler verilir, sonrasında gerekli sınavlardan başarı ile geçme şartı aranır. İl sağlık müdürlükleri tarafından yapılan sınavlardan başarı ile geçenlere İlk Yardımcı Sertifikası verilir.
İlk yardım sertifikası sahibi olmak kadar bu sertifikanın kişinin yanında bulundurulması zorunluluğu da vardır. İş Kanunu ve iş güvenliği gereğince tüm kamu kurumları ile işletmelerde, ilk yardım sertifikası sahibi personel bulunması yasal bir şarttır. Eğer yapılan işin niteliği “az tehlikeli” grupta ise her 20 çalışan için bir tane ilk yardım sertifikası sahibi personel bulunmalıdır. Buna karşın yapılan işin niteliği “tehlikeli” olarak belirlenmişse, her 15 çalışan için bir tane ilk yardım sertifikası sahibi personel istihdam edilmelidir.
İlginizi çekebileceğini düşündük
Kimler İlk Yardım Yapabilir?
İlk Yardım Yönetmeliği’ne göre; hayat kurtarmak isteyen en az ilkokul mezunu ve her 18 yaşını doldurmuş birey ilk yardım eğitimine katılabilir. 18 yaş sınırı reşit olma, ilkokul mezunu olma şartı ise kişinin okuma-yazma bilme gerekliliğine göre belirlenen şartlardır.
Günümüzde özellikle; çocuk sahibi anne babalar, okullardaki öğretmenler, profesyonel antrenörler, sporcular ya da spor eğitmenleri de bu eğitimi alma konusunda sorumluluk sahibi hissederek ilk yardım sertifikası alan kesimdedir. Bununla birlikte ambulans şoförleri ile mevzuat gereği kalabalık iş yerlerinde de ilk yardım eğitimi almış olmak zorunludur.
Herhangi bir kaza ya da yaşamı tehdit eden durumun varlığında müdahale edecek kişinin mutlaka geçerli bir ilk yardımcı sertifikası bulunmalıdır. Aksi halde eğitimi olmayan bir kişinin kazazedeye ya da hastaya müdahale etmesi, mevcut durumun daha da kötüleşmesine veya ölüme neden olabilir.
İlk Yardım Kuralları Nelerdir?
İlk yardım sırasında temel kurallar ABC olarak sıralanabilir. Bunlar işlemler şu şekildedir:
- Solunum yolu açıklığının değerlendirilmesi (A; airway)
- Solunumun değerlendirilmesi (B; breathing)
- Dolaşımın değerlendirilmesi (C; circulation)
Bir insanın solunum yolunun tıkanması, soluk alıp verme rutinin bozulması, kalbinin durması ve kan akışının kesilmesi, kişinin dakikalar içerisinde kaybedilmesine neden olabilir. Dolayısıyla tüm müdahalelerde bu ilk yardım kuralları dikkate alınmalıdır. Peki, kurallara uygun ilk yardım nasıl yapılır?
Koruma
Müdahale yapacak kişi öncelikle kendisini ve kaza yerine koruma altına almalıdır. Bunun için tehlike oluşturan ya da oluşturması muhtemel bir durum varsa onu ortadan kaldırmalı ya da önlem almalıdır.
Bu tür durumlara; olay yerinin uygun işaretçilerle işaretlenmesi, kazaya uğrayan araç varsa çevresine ışıklı tabela yerleştirilmesi, bulaşıcı hastalıklara karşı korunmak üzere eldiven kullanılması, kıvılcım oluşturabilecek araçların kapatılması, zehirlenmelerin önlenmesi için gaz kaynaklarının kesilmesi gibi durumlar örnek gösterilebilir.
Bildirme
İlk yardımcı en hızlı şekilde sağlık ekiplerine (112) olayı detaylıca aktarmalıdır. Her bir hasta ve yaralı için bir ambulans görevlendirileceği için çoklu yaralanma durumlarında kişi sayısı da sağlık ekiplerine bildirilmelidir. Buna göre, arayan kişinin kimliği, olayın meydana geliş şekli ve tanımı, hasta/yaralı sayısı gibi detaylar net ve hızlı şekilde iletilmelidir.
Kurtarma
Yaralı veya hastaların durumu belirlendikten sonra ilk müdahaleyi yapacak kişi sakin ve hızlı şekilde kurtarma aşamasına geçmelidir. Olay yerinde ilk yardım bilmeyen kişiler varsa asla hastaya/yaralıya dokunmamalı, yerinden kıpırdatmamalı ve herhangi bir müdahalede bulunmamalıdır.
- Öncelikle hastanın ya da yaralının bilinç durumunu kontrol etmek için omuzlarına hafifçe dokunulur ve “İyi misiniz?”, “Adın ne?”, “Bugün ayın kaçı?” veya “Kaza nasıl oldu?” gibi sorulara yanıt vermesi beklenir.
- Hastanın bilinci açıksa kişinin korku ve endişelerini gidermelidir. Özellikle; kırık, kanama, yaralanma gibi durumlarda hastanın yarasını görmesine izin vermemelidir.
- Çevresinde varsa kendisine yardım edecek kişileri organize etmelidir.
- Hastanın veya yaralının durumunun ağırlaşmasını önlemek için kurallara uygun şekilde gerekli müdahalede bulunmalıdır.
- Varsa kanama, çıkık, kırık, burkulma gibi durumlarda yerinde müdahale etmelidir. Kopan uzuv ve organlar varsa, temiz bir beze sarılmalı ve bir buz kalıbı ile birlikte sağlık görevlilerine teslim edilmelidir. Ayrıca mutlaka konulduğu temiz poşetin üzerine tarih ve saat yazılmalıdır.
- Hasta veya yaralıların en uygun şekilde, 112 aracılığıyla en yakın sağlık kuruluşuna sevk edilmesine yardımcı olmalıdır.
- Hasta veya yaralıların herhangi bir hayati tehlikesi yoksa, yerinden kımıldatmadan sağlık ekiplerinin gelmesi beklenmelidir.
Ofis ve İş Yerlerinde İlk Yardım Gerektiren Durumlar Nelerdir?
Her yerde olabileceği gibi ofis ve iş yeri ortamında da herhangi birinin ilk yardıma ihtiyacı olabilir. Bu tür durumlarda hastaya ya da yaralıya derhal müdahale etmesi gerekecek kişi ve kişilerin olması gerekir. Ciddi bir bilgi ve uygulama gerektiren ilk yardım konusu, ofis ortamında ani ve tehlikeli durumlarla başa çıkma konusunda son derece önemlidir. Bu tür durumlarla başa çıkma sırasında ise ulaşılabilir bir yerde bir ya da birden fazla ilk yardım seti ya da ilk yardım çantası olmalıdır.
Kalp krizi, kanamalar, kırık, çıkık ve burkulmalar, kişinin üzerine ağır eşya devrilmesi, bayılma, yanık gibi durumlar ofis ve iş yerlerinde en çok görülen olaylardır. Bu tür durumlarda uygun ve doğru müdahale için ilk yardımcının değerli bilgileri yanı sıra uygun ilk yardım malzemeleri de kullanılabilir durumda olmalıdır.
Özellikle kalabalık iş yerlerinde bulunması gereken ilk yardım çantaları hayati önem taşır. Ofis ve iş yerleri için uygun çantalara Avansas’tan ulaşılabilir.
İlk Yardım Çantasında Bulunması Gerekenler Nelerdir?
T.C. Sağlık Bakanlığı İlk Yardım Yönetmeliği’ne göre profesyonel şekilde hazırlanmış bir ilk yardım çantasında bulunması gerekenler şunlardır:
- 6 adet sargı bezi
- 6 adet gazlı bezi
- 2 adet flaster
- 2 adet baticon
- 1 adet makas
- 5 adet çengelli iğne
- 2 adet yara bandı
- 10 adet steril eldiven
- 1 adet alüminyum yanık örtüsü
- 1 adet el feneri
- 1 adet yetişkin airway
- 1 adet bebek airway
- 4 adet parmak ateli
- 2 adet bistüri ucu
- 2 adet enjektör
- 1 adet boyunluk
- 2 adet bandaj
- 1 adet atel
- İlk yardım kitabı
İlk yardım çantası, içindekiler doğru şekilde hazırlanır ve en önemlisi malzemelerin nasıl kullanılacağı bilinirse hayati durumlarda mevcut koşulların iyileştirilmesi konusunda çok yararlıdır. Siz de ofis ve iş yerinizde acil durumlara derhal müdahale etmek için Avansas’ta yer alan profesyonel ilk yardım çantalarından satın alabilirsiniz. Var olan çantanızda veya dolabınızda eksik olan ekipmanları da Avansas’tan ayrıca temin edebilirsiniz.
