Jet Lag Nedir? Jet Lag Ne Demek?

Jet lag nedir konusu özellikle ilk defa farklı ülkelere seyahat edecek kişiler tarafından merak edilir. Farklı saat dilimlerinde bulunan ülkeler arasında yapılan seyahatler sonucu vücutta oluşan bir takım değişiklikler, jet lag nedir sorusunun cevabı olarak düşünülebilir. İnsan vücudunun bir biyolojik ritmi bulunur. Bu ritim, bulunulan ülkenin saatine göre şekillenir. Belirli yatma, sabah kalkma saati ya da yemek yeme saatlerine alışan bir vücut, saat farkı olan bir ülkede adaptasyon sorunu yaşayabilir.

Türkiye’den saat 19:00’da uçağa binen bir yolcu, yaklaşık 11 saat sonra Kanada’ya ulaşır. 11 saat sonra Türkiye saatiyle düşündüğünüzde saat 06:00’dır. Fakat Kanada’nın saati Türkiye’nin saatinden 8 saat geridir. Bu nedenle indiğinde saat akşam 22:00 olacaktır. Bu durum, jet lag için bir örnek olarak düşünülebilir. 

Vücut ritmi açısından saat 06:00 olduğu için uyumakta zorluk yaşanabilir. Kanada’da uyku saati iken Türkiye’de gün başlamıştır. Bu nedenle yeme içme yani kahvaltı isteği oluşur. Yemek düzeninin bozulmasıyla beraber, sindirim problemleri de ortaya çıkar. 

Jet lag sebebiyle ortaya çıkan etkiler, birkaç gün içerisinde ortadan kaybolur. Fakat, örnekte de anlattığımız gibi Kanada gibi çok fazla saat farkı olan ülkelere yaptığınız seyahatlerde, etkilerin geçmesi daha uzun süreli olabilir. 

Bütün bu dengesizliklerin ortaya çıkmasına sebep olan ve saat uyumsuzluğu yaşayan ritmin adı da sirkadiyen ritimdir. Hangi hormonların gündüz ya da gece salgılanacağı, gece üretilen proteinler, gündüz düzeni gibi çok sayıda konu bu ritim dengesinin bir parçasıdır. Sirkadiyen ritmin dengesinin korunması için bazı detaylara dikkat etmek gerekir. 

jet lag nedir

Jet Lag Etkileri Nelerdir?

Jet lag sonucu ortaya çıkan etkiler, kişiden kişiye farklılık gösterir. Belirtilerde yaş önemli bir değişkendir. İleri yaş grubunda bulunan kişiler, bu etkileri daha fazla hisseder. Batıya doğru seyahat edenlerde bu etkiler daha az görülürken doğuya doğru seyahatlerde etkiler daha fazla görülür. Bunun nedeni, doğuya gittikçe zaman algısında yaşanan bozulmadır. 

Ayrıca, sık seyahat eden kişiler bu etkilere daha fazla maruz kalır. Ortaya çıkan etkileri şu şekilde sıralamak mümkündür:

  • Uykuyla ilgili yaşanan problemler,
  • Yorgun hissetme,
  • Dikkat verememekten kaynaklı yaşanan aksaklıklar,
  • İshal, kabızlık gibi sindirim problemleri,
  • Duygusal karmaşa.

Bu belirtiler, özellikle iş amaçlı seyahatlerde oldukça problem yaratır. Turistik amaçlı gezilerde birkaç gün dinlenerek bu etkileri atlatabilirsiniz. Fakat, iş seyahatlerinizde katılmanız gereken toplantılar ya da organizasyonlar olduğu için dinlenme şansınız pek olmaz. 

Jet lag belirtilerini yaşayan kişilerin bu etkiler ortadan kalkana kadar araç kullanması tavsiye edilmez. Bu nedenle, gittiğiniz ülkelerde toplu ulaşım araçları ya da taksi gibi alternatif ulaşım yollarını tercih etmelisiniz. 

Jet lag ne demek diye merak edenler için bilinmesi gereken bir diğer konu da etkilerin bir ya da iki gün içinde ortaya çıkabilmesidir. Uçaktan indiğiniz ilk gün herhangi bir problem yaşamasanız bile ertesi gün belirtiler başlayabilir. Etkilerin uzunluğu ise seyahatinizin uzunluğuna bağlıdır. 

 

Jet Lag Etkisi Nasıl Azaltılır?

Sık sık uzun seyahatler yapan ve yurt dışına giden kişiler, jet lag etkileri nasıl azaltılır sorusunun cevabı merak eder. Aslında bu etkilerden kurtulmak için yapılması gerekenler; yolculuk öncesi, yolculuk anı ve sonrası olmak üzere sınıflandırılır. Vücudunuzu seyahatiniz başlamadan, gideceğiniz ülkenin saatine uyumlu hale getirmeye çalışmanız gerekir. 

 

Yolculuk Öncesi

Eğer gideceğiniz yerde iki günden fazla kalacaksanız, yolculuk öncesi uyku düzeninizde birtakım değişiklikler yapmanız faydalı olur. Eğer doğuda bulunan bir ülkeye seyahat edecekseniz, biraz daha erken yatarak vücudunuzu alıştırabilirsiniz. Doğuda bulunan ülkelerin saati, Türkiye’den daha ileri olduğu için yatış saatlerini ona göre düzenlemeniz gerekir.

Örneğin; Türkiye’den Çin’e seyahat eden bir kişi düşünelim. Çin’in saati Türkiye’nin saatinden beş saat ileridir. Bu nedenle, Türkiye saatiyle saat 23:00 olduğunda Çin’de 04:00 olur. Çin’e gidecek bir kişinin, yolculuğunun birkaç gün öncesinde yatış saatini Türkiye saatiyle 19:00 ve 20:00 arasında olacak şekilde ayarlaması ve sabah da ona göre kalkması jet lag etkilerinin azalmasına yardımcı olur. 

 

Yolculuk Sırasında

Jet lag etkilerini azaltmak için yolculuk sırasında da bazı detaylara dikkat etmeniz gerekir. Gideceğiniz ülkede gece vaktiyse, uçakta uyumak sizi biraz rahatlatır. Eğer uyumakta zorlanıyorsanız, kulaklık kullanarak daha kolay uyuyabilirsiniz. Fakat gideceğiniz ülkede gündüz saatleri yaşanıyorsa, uyumak sizi daha kötü yapabilir. Bu nedenle, uyumamanız daha uygundur. 

Uykuya direnmek için sayfamızda bulunan ve gıda kategorisinde yer alan atıştırmalıkları yanınızda bulundurabilirsiniz. Uçakta servis edilen içeceklere eşlik eden atıştırmalıklar, uyumamak için size güç verir. 

Yolculuk esnasında vücudun susuz kalması da jet lag etkilerini artırır. Bu nedenle uçuş öncesi ve sırasında bol su içilmesi gerekir. Kafeinli içecekler yerine meyve suyu ve maden suyu tercih edilmelidir.

 

Yolculuk Sonrasında

İlk defa seyahat edenlerin daha fazla merak ettiği jet lag, havalimanına inip valiz almak için beklemeye başlandığında tam anlamıyla öğrenilebilir. Bir şaşkınlık ve yorgunluk haliyle ortaya çıkan belirtiler başladığında yapmanız gereken, eğer vaktiniz varsa biraz dinlenmektir. 

İş seyahatlerinizde jet lag etkilerini yaşamamak için yolculuğunuzu birkaç gün önceden yapmanız tavsiye edilir. Örneğin; 19 Aralık’ta Amerika’da düzenlenen bir toplantıya gidecekseniz, 17 Aralık tarihinde Amerika’da olmanız jet lag etkilerini atlatmanız için size zaman tanır.

jet lag etkisi

Jet Lag Olmak Ciddi Sağlık Sorunlarına Neden Olur mu?

Jet lag nedir konusunun bu kadar merak edilmesinin altında, kalıcı bir etki bırakması konusunda duyulan endişe yatar. Sağlık açısından kalıcı bir soruna yol açmayan jet lag, sadece seyahatinizin konforunu azaltan bir durumdur. 

İş toplantılarının yanı sıra kısıtlı bir vakitte yeni bir ülkeyi tanımaya çalışan kişiler, jet lag dolayısıyla vakit kaybı yaşar. Bir daha mümkün olmayacak bir gezi, önemli bir iş toplantısı gibi organizasyonlarınız öncesinde önlemlerinizi almanız, seyahat konforunuzu artırır. 

 

İş Seyahatlerinde Jet Lag Olmamak İçin Nelere Dikkat Edilmelidir?

İş seyahatlerinde jet lag olmamak için yukarıda verdiğimiz tavsiyelerin dışında dikkat etmeniz gereken bazı noktalar vardır. Eğer daha önceki seyahatlerinizde jet lag tecrübesi edindiyseniz ve tekrar aynı sorunları yaşamak istemiyorsanız, uzman bir hekimden destek alabilirsiniz. Jet lag ile baş edebilmek için size uygun bir ilaç önerebilir. 

Bunun yanı sıra sunum, konuşma gibi gideceğiniz ülkede yapmanız gereken işlerle ilgili tüm çalışmaları, yolculuğa çıkmadan tamamlamanız daha doğru olur. Jet lag sorunlarıyla boğuşurken, herhangi bir hazırlık yapmaya fırsat bulamayabilirsiniz. Bu konuda ofis-kırtasiye kategorisinde size sunduğumuz sunum ve toplantı ihtiyaçlarınıza yönelik ürünler, işinizi son derece kolaylaştıracaktır. 

Gitmeden önce kalacak yer, yenilecek yemek ya da gideceğiniz yerlere nasıl ulaşım sağlayacağınız konusunda gereken bilgileri edinmeniz, daha fazla yorulmanızı engelleyerek rahat bir seyahat geçirmenizi sağlamada fayda sağlayacaktır. Çünkü bir yandan jet lag etkileriyle mücadele edip bir yandan da bu detaylarla uğraşmak, strese bağlı baş ağrısı ve mide bulantısı gibi sorunların da ortaya çıkmasına neden olabilir.

Yazar Hakkında

Avansas

Avansas, her ölçekteki işletmenin tüm işyeri ihtiyaçlarını karşılayan Türkiye'nin ilk ve en büyük alışveriş platformudur. Avansas Blog'da ise iş hayatına dair ilginizi çekebilecek öğretici ve eğlenceli yazıları sizler için hazırlıyoruz.

Tüm yazıları göster