İnsanoğlu iletişime açık bir varlıktır. Dış uyaranlardan gelen sinyaller bu iletişimin başlangıç kaynaklarından birisidir. Bir iş ile meşgulken zihin, bu meşguliyeti bozacak her türlü dış uyarana karşı kendisini kapatır. Buna “konsantrasyon” ya da “odaklanma” denir. Odaklanma becerisini kabaca tanımlamak gerekirse, şöyle anlatabiliriz: Zihninizde birçok tarafa yönelen küçük toplar olduğunu varsayın. Bu toplar normalde düzensiz ve tamamen farklı yönlere doğru zıplarken, konsantrasyon anında hepsi senkronize hareket etmeye başlayacaktır. Bu şekilde senkronize hareket eden toplar, dış dünyadan gelen herhangi bir başka uyaranı algılamaz. Bu da odaklanmanın ne kadar başarılı olduğunu gösterir.
Odaklanma sorunu nedir?
Zihninizde zıplayıp duran toplar, ne olursa olsun senkronize hareket etmiyorsa bu sorunun üzerinde biraz çalışmanız gerekebilir. Dış uyaranlara karşı sürekli tepki verir durumda olmak odaklanma bozukluğu anlamına gelir. Odaklanma problemi genetik kaynaklı, beyinsel bir rahatsızlıktan kaynaklanabildiği gibi zaman zaman artan bir ivme ile de kendini gösterebilir.
Odaklanma, zihinsel olduğu kadar fiziksel motivasyon gerektirir. Fiziksel motivasyonu şeker ve kafein içerikli gıdalarla gidermeye çalışmak durumu sadece geçici olarak kurtarabilir. Konsantrasyonun anlık dağılmasını kurtarabilecek bu tip geçiştiriciler, uzun vadede istenen etkiyi vermez. Odaklanma sorunu ve konsantrasyon eksikliğinin en önemli nedenleri, uykusuzluk ve doğru şekilde beslenmemektir.
Odaklanma Sorunu ve Genetik
Ergenlik çağının bitimine kadar çocuklarda odaklanma eksikliği görülür. Ancak kimi çocuklar, belirgin olarak odaklanma sıkıntısı çekmelerinin yanı sıra dürtüsel hareketlerde de bulunurlar. “Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu” ismi verilen bu davranış bozukluğu yaşamı oldukça zorlaştırır. Beyin kimyasallarının aktivasyonları ile ilgili olan bu bozukluğun yüksek zekanın bir belirtisi olduğu düşünülse de bu bilginin doğruluğu kanıtlanmamıştır. DEHS olarak kısaltılan bu bozukluğu yaşayan kişiler işlerinde ve sosyal hayatlarında da çok büyük sıkıntılar çekerler. Bir kişinin DEHS olup olmadığını sadece uzmanları anlayabilir. Her odaklanma sıkıntısı yaşayan kişi DEHS demek değildir.
Odaklanma Teknikleri
Stres, uykusuzluk ve düzensiz beslenme konsantrasyon bozukluğunu tetikler. Bu nedenle sıkıntının yaşandığı dönemlerde kafein, şeker gibi beynin kimyasal dengesini bozan ürünler yerine omega 3 ve hayvansal protein ağırlıklı besinler alınması, uyku düzeninin ayarlanması çok önemlidir. İşin en önemli kısmı da zihinseldir. Meditasyon, nefes egzersizleri gibi yaşam içinde pratik şekilde uygulanacak yöntemler konsantrasyonu kolaylıkla artıracaktır. Odaklanma egzersizleri ise kişiden kişiye göre değişir. Ancak bilinen en önemli egzersiz gözler ile 8 çizmeye çalışmaktır. Önemli bir toplantıdan önce bir türlü konsantrasyonunuzu toplayamadığınızı düşünüyorsanız bir kameranın sizi takip ettiğini düşünün. Bu iki pratik yöntem odaklanmanızı artıracaktır.
Odaklanma Müziği
Beynin çeşitli aktiflik durumlarında, çeşitli frekanslarda dalgalar yaydığı söylenir. Bu dalgalardan, konsantrasyonu artırıcı olanlarına uygun müziklere internette “focusing music” ya da “konsantrasyon müzikleri” başlığı altında ulaşılabilir. Ancak, nasıl beyin yapısı kişiden kişiye fark ediyorsa; konsantrasyonun arttığı müzikler de değişebilir. Bu nedenle, sizi dış dünyadan kopartıp ahenkle çalıştığınız işe odaklayacak müzik hangisi ise onun sizin odaklanma müziğiniz olduğunu unutmayın. Kendinizi, hiç alışık olmadığınız bir müzik ile odaklanmaya çalışıp kan ter içinde yormaktansa zaten keyif aldığınız ve işlerinizi aksatmadan tamamladığınız müzik ile çalışmaya devam etmeniz iyi olacaktır.
