2012 yılında Karen Kangas Dwyer ve Marlina M. Davidson tarafından yapılan bir araştırmaya göre, insanlar topluluk önünde konuşmaktan hastalıktan, finansal sorunlardan veya ölümden bile daha fazla korkuyor.
Araştırma sonuçlarından da göreceğiniz gibi insanlar topluluk önünde konuşmaktan her şeyden daha çok korkar. Topluluk önünde konuşma korkusu oldukça yaygındır ve çoğu kişi bunu zaman zaman yaşar.
Topluluk Önünde Konuşma Korkusu Nereden Gelir?
Topluluk önünde konuşma korkusu (başka bir deyişle glossofobi olarak da bilinir) düşündüğünüzden daha yaygındır. Çoğu uzman bu korkunun nüfusun yaklaşık %77’sini etkilediğini tahmin etmektedir.
İstatistiklerden de anlayabileceğiniz gibi topluluk önünde konuşma, insan olmanın bir parçasıdır. Fakat aslında nereden gelir?
Araştırmacılar, topluluk önünde konuşma korkusuna katkıda bulunan 4 ana faktörü aşağıdaki şekilde belirlemiştir:
1. Fizyoloji
Fizyoloji, vücudunuzun algılanan bir tehdide fiziksel tepkisidir. Sinir sisteminiz bedeni tehlikeye hazırlar ve bu duygusal bir korku deneyimine dönüşür.
2. Düşünceler ve inançlar
Topluluk önünde konuşmanın risklerini abartırsanız yani bunu kariyerinizi veya güvenilirliğinizi mahvedebilecek bir olay olarak görürseniz, bu düşünceler topluluk önünde konuşma korkunuzu artırmanızla sonuçlanabilir.
3. Durumsal faktörler
Belirli duruma özgü faktörler, topluluk önünde konuşma korkunuzu artırabilir. Örneğin, topluluk önünde konuşma deneyiminiz yoksa, yeni veya bilinmeyen bir dinleyici kitlesinin önünde konuşuyorsanız veya konuştuğunuz kişiler sizi değerlendiriyorsa…
4. Beceri düzeyi
Her şeyde olduğu gibi belirli bir beceride artan yeterlilik, özgüvenin artmasına neden olur. Yetenekli bir konuşmacısı değilseniz (veya kendinizi öyle biri olarak görmüyorsanız), muhtemelen bir dinleyici kitlesinin önüne çıkma konusunda gergin hissedeceksiniz.
Topluluk Önünde Konuşma Korkunuzu Yenmek İçin Yapmanız Gerekenler
Artık topluluk önünde konuşmanın oldukça yaygın olduğunu biliyorsunuz, peki bunu nasıl yenebilirsiniz?
1. İyi bir hazırlık yapın
Ne kadar iyi hazırlanırsanız, konuşmanızı yaparken o kadar güvende hissedersiniz. Bu yüzden konuşma yapmadan çok önceden organize olun.
Buradaki amaç, kontrolünüz altında olan faktörleri kontrol altına almak ve gereksiz veya önlenebilir stres veya kaygı nedenlerini ortadan kaldırmaktır.
2. Pratik yapın
Birçok kişi sunumlarının içeriğini araştırmak ve tüm slaytları bir araya getirmek, hatalara karşı kontrol etmek ve ardından sunumunu bitirmek için saatler harcar. Siz de böyleyseniz, sözlerinizin hedef kitleniz üzerindeki etkisinin yaklaşık %7 olduğunu öğrenince cesaretiniz kırılabilir.
Peki %93’lük yüzde neyden etkileniyor diyebilirsiniz…
Kitleniz üzerindeki etkinin %93’ü jestlerden ve ses tonuna gelir. Bu yüzden konuşmanız sırasındaki jest ve ses tonunu uygun şekilde ayarlamanız için sunumunuzu uygulamanız gerekir. Sunumunuzu uygulamak beyninizde nöral yollar yaratır ve böylece konuşmayı gerçekten yaptığınızda daha az gergin olursunuz.
Peki bunu nasıl yapabilirsiniz?
Konuşmanızı yapmadan önce sunumun ana hatlarına hakim olun. Sonra ayağa kalkın ve boş bir odada veya arkadaşlarınıza yüksek sesle pratik yapın. Hatta daha fazla çalışma gerektiren parçaları daraltmanıza yardımcı olması için kendinizi pratik yaparken kaydedebilirsiniz.
3. Göz temasını koruyun
Siz konuşurken dinleyicilerin hepsi tek tek sizinle ilgilenir. Bu yüzden hedef kitlenizle birey olarak etkileşim kurmak, onlarla bağ kurmak için harika bir yaklaşımdır.
Bunu her seferinde bir kişiyle göz teması kurarak yapılabilirsiniz. Her seferinde bir kişiye konsantre olarak, odadaki herkesin doğrudan onlarla konuşuyormuş gibi hissetmesini sağlayabilirsiniz.
4. Küçük adımlarla başlayın
Topluluk önünde konuşma yapma konusunda yeniyseniz, mütevazı bir başlangıç yapın ve birkaç arkadaş ve aile üyesi ile pratik yapın. Küçük gruplara konuşarak ilerleyin ve yolunuza bu şekilde devam edin.
Seyircinin ne kadar büyük olduğu çok az fark eder. Bu yüzden konuşacağınız konuda bilgiliyseniz, konuşma korkunuz hızla dağılacaktır.
5. Hazır bir yazı ile gitmeyin
Hazır bir metin dosyası kullandığınızda, onu ya okursunuz ya da kelime kelime ezberlersiniz. Bu da her iki durumda da, izleyicilerinizle bağlantınızı kaybetmenize yol açar.
Aklınızdan ziyade kalbinizden konuşmak, konuşmanızın daha doğal görünmesini sağlar ve konunuz için coşkunuzu ifade etme olasılığınızı yükseltir.
6. Kitlenizi tanıyın
Seçtiğiniz kelimeler, mizah, başlangıç cümleleri, süre ve diğer faktörlerin tümü, konuşacağınız kitlenin demografik özelliklerinden etkilenir. Bu yüzden kiminle konuştuğunuzu anlamak için aşağıdaki konularda bilgi edinmeniz gerekir:
- Etkinlik hakkında araştırma yapın.
- Bir konferansa katılıyorsanız, diğer konuşmacılara ve yapacakları sunumlara bakın.
- Seyirciler salona girdiğinde onları selamlayın ve geçmişleri, uzmanlıkları, beklentileri vb. hakkında bilgi edinin.
Kitlenizi tanıyorsanız, konuşma sonu soruları ve cevapları konusunda daha güvende hissedersiniz. Bu aynı zamanda dinleyicilerin duymak istediği bir konuşma yapmanızı da sağlayacaktır.
7. Birkaç dakikanızı durmak ve derin nefes almak için ayırın
Endişeli olduğunuzda hızlı ve yüzeysel nefes alırsınız. Bu dinleyicilerinize güven eksikliğinizi iletir. Fakat yavaş ve düzenli nefes alırsanız komuta sizde olur. Bu yüzden konuşmaya başlamadan önce birkaç sakin nefes almaya konsantre olun. Ayrıca konuşmaya başladığınızda belirttiğiniz her noktadan sonra duraklamayı ve nefes almayı unutmayın.
8. Olumlu görselleştirme taktiğini uygulayın
Her şeyin sorunsuz gittiğini hayal etmenin size konuşma sırasında daha yararlı bir deneyim yaşatacağı bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bu yüzden gözlerinizi kapatın, konuşacağınız salona güvenle girdiğinizi, gülümseyerek sahneye çıktığınızı, dinleyicilerinizle göz teması kurduğunuzu, alanınıza sahip olduğunuzu, sunumunuz boyunca duraklamadığınızı, dinleyicilerin kahkahalarını veya tezahüratlarını işittiğinizi ve soruları net bir şekilde yanıtladığınızı hayal edin. Bunu ne kadar çok yaparsanız, beyniniz güne o kadar hazırlıklı olacaktır.
9. Spot ışığı hedef kitlenize taşıyın
Topluluk önünde konuştuğumuzda genellikle kendimizi düşünmeye başlarız. Nasıl göründüğümüz ve sesimizin nasıl olduğuyla ilgileniriz.
Peki başkalarının bizim hakkımızda ne düşündüğüyle daha az ilgilenseydik?
Bu noktada spot ışığı izleyiciye taşımayı ve sunumunuzdan ne elde etmek istediklerini düşünmeyi deneyebilirsiniz.
10. Elleriniz yüksekte başlayın
Sahnedeyken vücudumuzla hiçbir şey yapmazsanız, bunun sizi sadece fiziksel olarak değil, aynı zamanda sesli ve sözlü olarak da kısıtladığını göreceksiniz. Bununla birlikte, vücudunuzu bilinçli olarak jestlerle meşgul ederseniz, bu beyninize meşgul, hevesli ve eğlendiğinize dair sinyaller gönderir. Beyninizde broca alanı adı verilen ve konuşmayı formüle etmeye yardımcı olan bir bölge vardır ve hareket ettiğinizde aydınlanır. Yani bedeninizi özgürleştirmeye başladığınızda, beyninizi doğru kelimeleri düşünmeye teşvik edersiniz. Böylece bir sonraki cümlenizi tutulmadan oluşturabilirsiniz. Bu, sesinizi özgürleştirmeye yardımcı olur ve daha fazla ayrıntı, mizah, kişisel bakış açısı ve hatta metaforlar getirmeye başlayabilmeniz için hayal gücünüzü serbest bırakır.
Özellikle gergin ve savunmacı hissediyorsanız, beden dilinizin güven ve açıklık ifade ettiğinden emin olmanız gerekir. Böylece çevrenizdeki insanlara olumlu bir izlenim bırakabilirsiniz.
Bu noktada ellerinizi ayrı tutmak, daha açık ve kendinden emin görünmenizi sağlayabilir. Bu sayede anahtar kelimeleri vurgulamak için el hareketlerini kullanabilirsiniz.
Özetle diyebiliriz ki, hazırlık ve deneyim, topluluk önünde konuşma korkunuzu yenmenin anahtarıdır. Mükemmel bir hazırlık, tutarlı ve büyüleyici bir konuşma yapmak için size daha fazla özgüven verecektir. Sonrasında ise yukarıdaki adımları uygulayarak topluluk önünde konuşma korkunuzu bir nebze azaltabilir ve zaman içinde yok edebilirsiniz.
