Haftada beş gün, toplamda 40 saat çalışılan bir hafta, 100 yılı aşkın bir süredir standart olsa da, pandeminin 2020’den bu yana getirdiği değişimler, dört günlük bir çalışma haftasının daha mantıklı olduğu konusunda yeni tartışmalara yol açmaya başladı.
Bu yüzden bugün bu yazımızda, 4 gün çalışma modelinin tüm detaylarını adım adım anlatacağız.
Haydi başlayalım!
4 Gün Çalışma Modeli Nedir?
4 gün çalışma modeli, temel olarak; üretkenlik, ücret veya yan haklar açısından herhangi bir kayıp olmaksızın 32 saatlik bir çalışma haftası anlamına gelir. Şirkete ve sektöre bağlı olarak, herkes pazartesiden perşembeye kadar çalışabilir ve cuma günleri izin alabilir. Diğer bir olasılık ise, her çalışanın fazladan izin günlerini seçmesine izin vermek veya şirket genelinde pazartesi veya çarşamba gibi farklı bir üçüncü gün izin politikası uygulamaktır.
Haftada Dört Gün Çalışmanın Avantajları Nelerdir?
Haftada dört günü çalışmanın işletmeniz için uygun olup olmadığını nasıl anlarsınız?
Karar vermenize yardımcı olmak için, 4 gün çalışma 3 gün tatilin bazı önemli avantajlarını aşağıda sizin için listeledik:
1. Azaltılmış maliyetler
Dört günlük bir hafta herkes için maliyetleri azaltabilir. Açık olan ofisin haftada bir gün fazladan kapanması, işletme maliyetlerinde önemli bir düşüş anlamına gelir.
Ek olarak, çalışanlar işe gidip gelmek için daha az para öder ve gün içinde öğle yemeği ve kahve gibi harcamalarda da azalma görülür.
2. Daha mutlu çalışanlar
4 gün çalışmak ve üç günlük bir hafta sonu geçirmek, çalışanlara daha fazla boş zaman bırakır ve pek çok insan bundan şikayet etmez.
Çalışanların sevdiği şeyleri yapmak için daha fazla zamana sahip olması genel mutluluğu artırır ve şirkete olan bağlılığı artırmaya yardımcı olur.
3. Daha az sağlık sorunu
Mind adlı yardım kuruluşuna göre, her hafta 6 kişiden 1’i zihinsel sağlık sorunları yaşıyor. Bu yüzden daha uzun bir hafta sonu geçirmek, insanların arkadaşları ve aileleri ile daha fazla zaman geçirmelerini ve sevdikleri şeyleri yapmalarını sağlar ve bu da doğal olarak refahta bir iyileşmeye yol açar.
Ayrıca çalışanlara her hafta fazladan bir gün daha izin vermek, yoğun bir haftanın ardından biraz daha enerji kazanmalarına da yardımcı olacaktır.
4. Verimlilik seviyelerinde artış
Memnuniyetsiz olan personel, iş arkadaşlarının dikkatini dağıtma eğilimindedir. Fakat daha mutlu ve daha tatmin olmuş çalışanlar, işyerindeyken işlerine daha fazla odaklanır.
Bir Yeni Zelanda firması olan Perpetual Guardian, haftada dört gün çalışma modelini denedi. Bu modelde çalışanların %78’i iş ve ev yaşamlarını daha etkili bir şekilde dengeleyebildi. Denemeden önceki verimlilik seviyes %54’tü.
5. İşe alma ve işte tutma
Daha esnek bir çalışma modeli sunmak, çalışanları bir şirkette kalmaya ikna eden bir avantajdır. Üç günlük bir hafta sonu geçireceklerini bilmek, çalışanları her hafta motive eder. Hala nispeten nadir bir teklif olmasına rağmen en iyi yetenekleri işe almak ve onları elde tutmak için harika bir yolu olabilir.
İlginizi çekebileceğini düşündük
Haftada Dört Gün Çalışmanın Dezavantajları Nelerdir?
4 gün çalışma 3 gün tatilin bazı dezavantajlarını aşağıda sizin için listeledik:
1. Her iş modeline uymaz
Ne yazık ki, dört günlük bir hafta modeli her işletmeye uymaz. Bu, yalnızca tüm işlerini yeni bir çalışma biçimine yeniden uyarlayabilen şirketler için geçerli olan bir seçenektir.
Farklı bir çalışma şeklini benimsemek büyük bir adımdır, bu nedenle şirketiniz için dört günlük bir haftanın doğru olup olmadığını düşünmeniz gerekir.
2. Daha uzun saatler çalışma ve işle ilgili stres
Dört gün çalışanların aynı 40 saati, büyük olasılıkla beş yerine dört günde çalışması beklenir. Bu durumda vardiyalar 10 saate kadar uzayabilir.
Daha uzun günler, çalışanlarınızın stres düzeylerini etkiler. Dolayısıyla genel sağlıkları ve üretkenlikleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir.
4 Gün Çalışma Modeli İle İlgili İstatistikler
- İşletmelerin %15’i, bazı çalışanlarına dört günlük bir çalışma haftası sunuyor. (Society for Human Resource Management)
- Dört günlük çalışma uygulayan ZipRecruiter’in işlerinin sayısı bu yıl %67 arttı. (USA Today)
- ABD’li çalışanların %40’ı dört gün çalışılan bir haftayı tercih ediyor. (Workforce Institute at Kronos)
- Ortalama bir Birleşik Krallık ofis çalışanı, normal bir iş gününde yalnızca iki saat 53 dakika üretken kalabiliyor. (Vouchercloud.com)
- Program esnekliği, uzaktan çalışanlar için (%92) yerinde çalışanlara göre neredeyse iki kat daha önemli. (Owl Labs State of Remote Work)
- Çalışanların %66’sı haftada beş günden az çalışmak istiyor. Ancak işverenlerinin yalnızca %17’si bu seçeneği sunuyor. (Robert Half)
- ABD’deki çalışanların tükenmiş hissetme oranları %40 ila %50 arasında. (Business Insider)
- ABD’de ortalama bir çalışan haftada yaklaşık 38,6 saat çalışıyor. (Organization for Economic Cooperation and Development)
- Ofis içi çalışanların %22’si aşırı çalıştıklarını hissediyor. (Owl Labs State of Remote Work)
İlgili İçerik: Hibrit Çalışma Modeli Nedir? Çalışanlarınızın Verimliliğini Nasıl Etkiler?
4 Gün Çalışma Modelini Uygulayan Ülkeler
Aşağıdaki listede çalışma günü 4 gün olan ya da bu modeli deneyen ülkeleri bulabilirsiniz:
1. İzlanda
İzlanda 4 gün çalışmaya benzer bir modeli 2015 ve 2019 yıllarında test etti. Haftalık çalışma saatlerini 40 saatten 35 veya 36 saate indirdi ve ödeme seviyelerini korudu. Test aşamasına yaklaşık 2500 kişi katıldı.
İzlandalı kar amacı gütmeyen Alda (Association for Democracy and Sustainability) ve İngiliz Autonomy tarafından yapılan bir araştırmaya göre, çalışma saatlerinin azaltılması katılımcıların refahının önemli ölçüde artırdı. Verimlilik ise ya aynı kaldı ya da arttı.
Test aşamasından sonra, sendikalar ve dernekler çalışma saatlerinde kalıcı kesintiler için müzakere ettiler. Artık çalışanların yaklaşık %86’sı, İzlanda’da haftada 4 gün çalışma hakkına sahip.
2. İspanya
İspanya 4 gün çalışma deneme aşamasını başlatmak için mücadele etmeye başladı ve sol parti Mas Pais’in talebi üzerine dört günlük çalışma haftası test edilecek. Bu sayede 200 küçük ve orta ölçekli şirketin yaklaşık 6.000 çalışanı, hafta sonlarını tam ücretle bir gün uzatabilecek. Deneme aşamasının en az bir yıl sürmesi bekleniyor, ancak ne zaman başlayacağı henüz belli değil.
3. Japonya
Her zaman iş verimliliği ve kalitesinden bahseden Japonya, işletmeleri 4 günlük çalışma modelini benimsemeye ikna etmeye çalışan ülkelerden biri. Haziran 2021’de Japonya hükümeti, ülkenin iş-yaşam dengesini iyileştirmek amacıyla şirketlerden dört günlük bir çalışma haftası başlatmalarını isteyen bir girişim başlattı. Panasonic, Japonya’nın işkolik kültürünü kıran ve 4 günlük bir çalışma haftası sunan en son Japon şirketidir.
4. İrlanda
İrlanda, çalışanlar için herhangi bir ücret kaybı olmaksızın dört günlük bir çalışma haftasının etkinliğini test edecek pilot programını da başlattı. Bu program Ocak 2022’de başladı.
Yeni program kapsamında işletmeler, dört günlük haftanın nasıl çalıştırılacağı konusunda destek, eğitim ve rehberlik alacak. İrlanda hükümeti, programın ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerini değerlendirmek için araştırmalara da fon sağlayacak. Şu an, ülke genelinde 17 şirket bu programa kayıt oldu.
4 Gün Çalışma Modeli Uygulayan Şirketler
Aşağıdaki listede çalışma günü 4 gün olan ya da bu modeli mevsimsel olarak deneyimleyen şirketleri bulabilirsiniz:
1. Panasonic
Panasonic Başkanı Kusumi Yuki, çalışma tarzlarında daha fazla çeşitliliği desteklemek için çalışanlara haftayı 4 güne indirme seçeneği sunduklarını duyurdu. Panasonic 4 gün çalışma modeli ile ayrıca daha fazla personeli uzaktan çalışmaya teşvik edecek.
2. Piktochart
Piktochart, grafik tasarımcılar gibi yoğun deneyime sahip olmayan kullanıcıların iyi görseller oluşturmasına olanak tanıyan web tabanlı bir infografik, sunum ve rapor aracıdır.
Piktochart CEO’su Ai Ching Goh, 13 Ekim 2020’de 2020’nin 4. çeyreğinde 4 günlük bir çalışma haftası denemeye başlayacaklarını duyurmuştu. O zamandan bu yana çalışanlarına daha uzun hafta sonları vermeyi kalıcı hale getirdiler.
3. Buffer
Buffer, sosyal medyada etkileşime yardımcı olmak için markalar, işletmeler, ajanslar ve bireyler tarafından kullanılan modern bir sosyal medya yönetim platformudur.
Buffer, Nisan 2020’de dört günlük çalışma haftasını denemeye başladı ve Şubat 2021’de, daha kısa çalışma haftalarının çalışanlara daha iyi bir iş-yaşam dengesi sağladığını ve bu yüzden öngörülebilir gelecekte dört günlük çalışma haftalarına devam edeceklerini duyurdu.
4. Shopify
Shopify, önde gelen çok kanallı bir ticaret platformudur. İşletme sahiplerini; web, mobil, sosyal medya, pazar yerleri ve pop-up mağazalar dahil olmak üzere birden fazla satış kanalında mağazalarını tasarlamak, kurmak ve yönetmek için bu yazılımı kullanabilir.
2020’deki COVID sırasında Shopify, yaz için çalışma saatlerini haftada 32’ye indirdi ve dört günlük bir çalışma haftasına geçti.
5. Microsoft Japonya
Microsoft Japonya, 2019’da dört günlük bir çalışma haftasını denedi ve üretkenliği %40 artırdığını buldu. Çalışanlar, bu süreçte beş günlük maaşlarını almaya devam etti.
Daha kısa çalışma haftası nedeniyle şirket, toplantılarını da kısalttı. Bir toplantının standart süresi 60 dakikadan 30 dakikaya indi ve katılım beş çalışanla sınırlandırıldı.
6. Toshiba
Toshiba, fabrikadaki çalışanlar için Haziran 2020’de dört günlük bir çalışma haftası denemesine başlattı. Çalışanlar, haftada bir gün daha izin karşılığında sahada daha uzun saatler çalıştı.
Bu deneme, Toshiba’nın yaklaşık 76.000 çalışanının yaklaşık 10.000’ini temsil ediyordu.
4 Gün Çalışma Modeli İle İlgili En Çok Sorulan Sorular
1. Haftada 4 gün çalışma Türkiye’de uygulanıyor mu?
Şu an Türkiye’de 4 günlük çalışma modeline geçen bir şirket yok.
2. 4 gün çalışma modelinde kaç saat çalışılır?
Tüm işler genel olarak haftada maksimum 36 saat ile sınırlandırılmıştır. Çoğu iş, haftada 32 saattir.
3. Haftada 4 gün çalışanlar daha mı az maaş alıyor?
Hayır, 4 günlük çalışma modelinin amacı, ücrette bir düşüş olmadan çalışma saatlerini azaltmaktır. Bu nedenle, çoğu şirket hala tam zamanlı bir maaş sunar.
4. Haftada 4 gün çalışanlar ücretli izin / emekli maaşı vb. haklarını alır mı?
Bu sorunun cevabı, şirketten şirkete değişir, ancak çoğu durumda, şirketler tarafından sunulan faydalar, herhangi bir “normal” tam zamanlı iş ile tamamen aynıdır.
