Teknoloji, günümüzde hızlı bir şekilde gelişmekte ve bu süreçte pek çok alanda da etkisini göstermektedir. Öyle ki bazen tek bir teknoloji ve buna bağlı bir yöntem, onlarca farklı alanda kullanılabilmekte; bazen de endüstriyel üretim teknolojilerini günlük hayatın en küçük alanında bile görmek mümkün olmaktadır. Bu duruma örnek olarak laminasyon gösterilebilir. Çünkü bu teknoloji hem günlük hayattaki ufak detaylarda hem de endüstriyel üretim alanlarında kullanılan bir yöntem. Peki böylesine geniş bir kullanım alanına sahip olan laminasyon nedir?
Laminasyon Nedir? Laminasyon Ne Demek?
Bazı sektörlerde, bir ürün kullanıma hazır olsa bile hemen tüketiciye ulaştırılmaz. Çünkü kullanıma hazır olmakla birlikte dayanıklı ve uzun ömürlü de olmalıdır. Aksi hâlde üründen alınabilecek verim minimuma iner. Bu nedenle söz konusu ürüne son bir dokunuş daha yapılır. İşte o son dokunuş, pek çok üründe lamine etme işlemidir. Özellikle tekstil ve matbaa sektörü ile ilgiliyseniz, laminasyon ne demek, bilmeniz gerekir.
Laminasyon, kullanıldığı sektörlerdeki ürünlerin daha kaliteli, daha sağlam, daha dayanıklı ve daha modern olmasını sağlayan bir teknolojidir. Kısaca; birbirinden farklı birden fazla materyalin ısı ve/veya bir çeşit yapıştırıcı yardımıyla, basınç uygulanarak bir araya getirilmesidir. İşlem öncesi elde pek çok katman bulunur ve bu işlem yapıldıktan sonra ortaya tek katmanlı bir ürün çıkar. “Lamine” kelimesi de bu işlem ile ilgilidir. Bu işlemin uygulanması sonucu elde edilen tüm ürünlere “lamine” denir. Örneğin “lamine parke”.
Laminasyon İşlemi Nasıl Yapılır?
Laminasyon işlemini yapmanın pek çok farklı yöntemi mevcuttur. Geliştirilen bu yöntemlerin uygulanış şekli birbirinden farklı gibi görünebilir. Bu fark, ürünler özelinde değişkenlik gösterir. Dolayısıyla bu işleminin nasıl yapıldığı, uygulandığı sektör ve ürüne göre değişir. Ama temel prensip olarak aynı şekilde yapılır ve yapılış amacının temel mantığı da aynıdır.
Bu işlemde çok sayıda farklı materyal kullanılabilir. Ana malzeme bazen ortada, bazen en altta, bazen de en üstte bulunabilir. Yöntemine göre değişkenlik göstermekle birlikte kaplama ya da birleştirme işlemi şeklinde uygulanabilir. Bu süreçte bazı cihazlar ve makineler kullanılır.
Birleştirme işlemlerinde genellikle birbirine benzer malzemeler kullanılır. Fiziksel olarak aynı şekil ve boyutlara sahip olan bu malzemelerin arasına gerekli durumlarda yapıştırıcı bir madde de eklenebilir. Güçlü bir şekilde basım yapabilen bir makine ile söz konusu malzemeler bir araya getirilir.
Kaplama mantığındaki yöntemde ise çoğu zaman birbirinden farklı malzemeler kullanılır. Ana malzeme genellikle ortada olur. Ana malzemenin altı, üstü ve çevresi ayrı ayrı ya da aynı anda lamine edilebilir. Yapıştırıcıdan çok sıcaklığın tercih edildiği uygulamalar bu yöntemde daha fazladır.
Kağıt Laminasyon Hangi Sektörlerde Hangi Amaçlarla Kullanılır?
Laminasyonun kullanıldığı alanların, sektörlerin ve ürünlerin sayısı bir hayli fazladır ve geliştirildiği sürece bu sayının artması da muhtemeldir. Fakat yaygın olarak kullanıldığı birkaç ana sektör vardır. Bunlar tekstil, mobilya ve matbaacılıktır.
Tekstil sektöründe genellikle dış giyim, çanta, kemer, ayakkabı, döşemelik kumaş gibi ürünlerde kullanılır. Bu ürünlerin iç ve dış katmanları birbirine yapıştırılarak güçlü bir tek katman hâline getirilir. Su geçirmeyen ürünler bu güce örnektir. Mobilyada ise çoğunlukla suntaları güçlendirmek için kullanılır. Ayrıca parkeler de birden çok ahşap malzemenin preslenip lamine edilmesiyle elde edilir. Bu kullanım alanlarına rağmen en yaygın kullanılan yöntem kağıt laminasyondur. Peki kağıt laminasyon nedir?
Kağıt laminasyon, matbaacılıkta kullanılan lamine etme yöntemlerinin hemen hepsini kapsayan genel bir terimdir. Ana maddesi kağıt olan materyallere yapılan ve çoğunlukla yüzey kaplama formatında uygulanan bir lamine etme işlemidir. Bu işlem, diğer baskı işlemleri tamamlandıktan sonra uygulanır. Kağıt laminasyon en son aşamada yapılır, bu uygulamanın üzerine baskı yapılmaz.
Matbaacılıkta kullanılan ve baskı sonucu elde edilen kitap, dergi, kitap ayracı, kartvizit ve daha pek çok ürünün üzerine yapılan kağıt laminasyon işlemi de kendi içinde farklı tür ve yöntemlere ayrılır. Kağıt türüne göre parlak, mat ya da yarı mat olarak yapılabilen bu işlemde vernik, lak ve selefon gibi malzemeler kullanılır. Başlıca türler ise şu şekildedir:
- Vernik: Sentetik ve selülozik şeklinde iki farklı tipi bulunan vernik, ofset makineleri aracılığıyla uygulanır. Yağ bazlıdır ve güçlü bir koruyucudur.
- Selefon: En yaygın kullanılan türlerden biri olup hem mat hem de parlak olarak uygulanabilir. Uygulamada poliüretan malzeme ile kağıt yüzeyi kaplanır.
- UV Lak: Bu uygulamada UV ışınları kullanıldığı için matlık ve parlaklık düzeyi daha yüksek seviyelerde ayarlanabilir. Daha inovatif ve pratik olduğu için sıklıkla kullanılır.
- Termo Lak: Su bazlı bir madde olup ısı uygulaması ile kağıt yüzeyine yapışır.
- Dispersiyon Lak: Su bazlıdır ve ofset makineleri ile uygulanır. Parlak ve sürtünmeye karşı dayanıklı olma özelliği taşır fakat az kullanılan bir yöntemdir.
Kağıt laminasyonun en çok kullanıldığı yer kitap ve dergi kapaklarıdır. İç sayfalara göre daha farklı yapıda olan kapakları bu yapıya ulaştıran unsur lamine edilmiş olmalarıdır. Bazen dergilerin iç sayfalarında da kullanılabilmektedir. Bunun yanında kartvizitlerin de lamine edilen ve edilmeyen türleri vardır. Kimlik ve sertifika gibi belgelerin daha sert ve plastik/PVC benzeri bir yapıya ulaşması da bu işlemle mümkündür. Söz konusu işlemler soğuk ve sıcak şeklinde iki uygulama yöntemi ile yapılır. Bu durumda sıcak ve soğuk laminasyon nedir?
Sıcak laminasyon, genellikle kağıdın hem ön hem de arka yüzünün aynı anda lamine edildiği bir uygulamadır. Bu nedenle tek parçalık materyallerde kullanılır. Kağıt malzeme iki şerit malzemenin arasına yerleştirilir ve sıcak işlem uygulayan makineye gönderilir. Tek parça olarak çıktısı alınır ve kalıcı bir sonuç elde edilir.
Soğuk laminasyon ise genellikle kağıtların tek yüzüne yapılan bir işlemdir. Basılı kağıtların üzerindeki mürekkep çok hassas bir seviyede ise bu yöntem daha kullanışlıdır. Kağıt yüzeyi su bazlı yapıştırıcı ile kaplandıktan sonra selefon adı verilen malzeme ile lamine işlemi gerçekleşir. Biraz uğraş gösterilmesi halinde kağıttan ayrıştırılabildiği için kalıcılığı sıcağa göre düşüktür.
Laminasyon Filmi ve Laminasyon Cihazı Ne İşe Yarar?
Herhangi bir ürün ya da materyali lamine etmek için ihtiyaç duyulan iki ana malzeme vardır: laminasyon filmi ve cihazı. “Laminasyon filmi ne işe yarar?” sorusunun cevabını aslında yukarıda verdik. Bu işlemde kullanılan ve farklı türleri olan malzemelere genel olarak film adı verilir. İşlemin asıl mantığını anlamak adına, kullanılan cihazı yakından tanımak daha önemlidir. Öyleyse laminasyon cihazı ne işe yarar?
Aslında bu sorunun cevabı da yüzeysel olarak verilebilir. Bu cihazlar, elde bulunan farklı malzemelerden oluşan katmanları lamine ederek bir araya getiren makinelerdir. Çok farklı çeşitleri vardır ve genellikle küçük olanlara “cihaz” unvanı verilir. Daha büyük kapsamlı olanlara çoğunlukla “makine” denir. Ama temel olarak tüm türleri aynı amaca hizmet eder. Sadece bazı noktalarda farklı çalışma prensiplerine sahip olabilirler. Söz konusu cihazları kullanmak için her zaman bir matbaa ortamına gerek yoktur. Avansas üzerinden ihtiyaca göre bir cihaz alıp harici olarak da kullanabilirsiniz.
Laminasyon Makinesi Satın Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Laminasyon makineleri tip, boyut ve işlev çeşitliliğine sahip oldukları için satın alırken bazı detaylara özellikle dikkat etmeniz gerekir. Alacağınız makinenin amacınıza hizmet etmesi garekir. Aynı zamanda kalite ve fiyat dengesini de iyi ayarlamanız önemlidir. Her şeyden önce laminasyon makinesi nedir, bunu bilmeniz gerekir. Aksi hâlde alacağınız ürünün işinize yarayıp yaramayacağını önceden belirlemeniz zor olabilir.
Basit bir cihaza mı ihtiyacınız var yoksa güçlü bir makineye mi? Buna karar vermek için de sıcak ve soğuk uygulamaların yapıldığı küçük cihazları tanıdığınız kadar pres mantığıyla çalışan büyük makineleri de tanımalısınız. Peki, laminasyon presi nedir?
Pres uygulamak suretiyle lamine işlemlerini gerçekleştiren bu makineler, kağıttan ziyade ahşap ve metal gibi daha güçlü materyallerin lamine edilmesinde kullanılır. Büyük bir makine olmakla birlikte profesyonel imalathanelerde kullanılır. Bu nedenle alacağınız laminasyon makinesini nerede kullanacağınız, satın alırken göz önünde bulundurmanız gereken bir unsurdur.
Her alışverişte olduğu gibi bu alışverişte de önce kaliteye, sonra fiyata bakmanız önemli avantajlar sağlar. Kaliteli, sağlam, dayanıklı, uzun ömürlü ve işinizi görebilecek bir makine bulduktan sonra o ürün özelinde bir fiyat araştırması yapabilirsiniz. Bütçenize uygun ve kaliteli bir makine bulmak için ise Avansas’ın geniş ürün yelpazesini inceleyebilirsiniz.
