Gündelik hayatın vazgeçilmezlerinden olan bilgisayarların kullanımının artmasıyla birlikte ekrana çok bakan insanlarda, bazı göz problemleri oluşabilir. Çok uzun süre bilgisayar kullandığınızda, odaklanmayı sağlayan göz kaslarında yorgunluk oluşur ve göz kırpma sayınız azalır. Bu durum göz kuruluğu ile birleşerek bilgisayar kullanımına bağlı yorgunlukların oluşmasına neden olur.
Bilgisayar kullanımına bağlı olarak oluşan göz yorgunluğu, günde iki saatten uzun süre bilgisayar kullanan her insanda görülebilir. Bunun nedeni bilgisayar ekranlarının televizyonlar gibi somut görüntü vermemesinden kaynaklanır. Bilgisayar ekranında piksel adı verilen küçük noktalar bulunur. Gözlerin bu piksellerdeki görüntüyü alabilmesi için çok daha fazla efor sarf etmesi gerekir. Bu durum sonucunda da göz yorgunluğu oluşur. Bu rahatsızlık temelde beynin ve gözlerin kâğıt üzerindeki karakterler ile ekrandaki görsellere farklı tepkiler vermesinden kaynaklanır. Göz yorgunluğunun belirtileri arasında; batma, yanma, kızarıklık, bulanık ve çift görme, odaklanma güçlüğü ile baş, boyun ve omuz bölgelerinde ağrılar bulunur.
Bilgisayar Başında Çalışanlar Göz Sağlığına Neden Dikkat Etmelidir?
Birçok insan, yoğun iş hayatının üstüne evlerinde de bilgisayar kullanmaya devam etmektedir. Hal böyle olunca, bilgisayar başında geçirilen süre ortalama 7-8 saati bulmaktadır. Tabii ki bu kadar uzun süre bilgisayar ekranına bakmak, olumsuz durumların oluşmasına neden olmaktadır. Örneğin, bilgisayar kullanıcılarının çoğu, uzun dönemde bulanık görme, gözde batma, sulanma, baş ağrısı, çift görme gibi problemlerle karşılaşmaktadır. Bu belirtiler uzun süre bilgisayar ile çalışmaya bağlı oluşan göz hastalıklarının habercisidir.
Tüm bu sağlık sorunlarından kaçınmak için bilgisayar başında çalışanların göz sağlıklarına çok dikkat etmesi gerekir. Öncelikle göz sağlığında geri dönülemez noktalara ulaşmadan önce çalışma ortamındaki zararlı durumların ortadan kaldırması şarttır.
Göz sağlığına özen göstermek olası daha ciddi problemlerin önüne geçmek için etkili bir yoldur. Göz sağlığının bozulması ile beraber gelen baş, boyun ve omuz ağrıları da yaşam kalitesini ciddi anlamda düşüreceği için kişinin hem özel hem de iş hayatındaki performansını ve enerjisini olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle bilgisayar başında çalışanların göz sağlığına dikkat etmesi son derece önemlidir.
Bilgisayar Başında Çalışırken Göz Sağlığını Korumak İçin Neler Yapabilir?
Hızlı şehir yaşamı, yoğun iş hayatı ve teknoloji çağı gibi nedenler bilgisayar başında saatlerce vakit geçirmemize neden olur. İş yerinde tüm gün kullanılan bilgisayarlar, eğer dikkat edilmezse göz sağlığı ile ilgili sorunlara yol açar. Teknolojik gelişmeler sonucunda oluşan Bilgisayar Görme Sendromu son yıllarda ortaya çıkan bir sorundur. Bu sendrom esas olarak beynin ve gözlerin görülen karakterlere farklı tepkiler vermesi sonucunda oluşur. Göz kırpma sayısının azalması nedeniyle Bilgisayar Görme Sendromu belirtileri görülmeye başlar.
Yanlış havalandırılan ve ışıklandırılan ortamlar Bilgisayar Görme Sendromu belirtilerinin şiddetlenmesine neden olur. BGS’nin belirtileri arasında; bulanık ve çift görme, baş ağrısı ve dönmesi, göz yorgunluğu ve kuruluk ve odaklanma güçlüğü yer alır. Belirtiler arasında en dikkat çekici olanlar göz kuruluğu ve baş ağrısıdır. Günde 3 saatten uzun süre bilgisayar başında vakit geçirmek bu rahatsızlığa yakalanma riskini %90 oranında artırır.
Göz sağlığı için tavsiyelerden kısaca şu şekilde bahsedilebilir:
- Bilgisayar başındayken bilinçli olarak gözlerinizi kırpın.
- Çalıştığınız ortamı havalandırın.
- Bilgisayar ekranına üstten bakabileceğiniz şekilde oturun.
- Gözünüzü kısarak monitöre bakın.
- Düzenli aralıklarla bilgisayardan uzaklaşın ve gözlerinizi dinlendirin.
- Ekran rengini açık tonlardan seçin.
- Monitör mümkün olduğunca büyük olsun.
- Ekran koruyucunuzu sık devreye girecek şekilde ayarlayın.
1. Düzenli Göz Muayenenizi Aksatmayın
Göz sorunlarının oluşmasının nedenlerinden biri de, görme problemlerinin daha önce fark edilmemiş olmasıdır. Bu yüzden net görmeyi engelleyen miyop, astigmat ve hipermetrop; göz hareketlerini etkileyen kayma ve şaşılık gibi kas fonksiyonları ile alakalı sorunların tespit edilmesi için yılda bir kez muayeneye gidilmelidir.
2. Camlar İle Göz Sağlığınızı Koruyun
Ultraviyole gözlük ve ekran filtreleri ile bilgisayardan yansıyan ışığı azaltın. Hareketli ve çevrim içi bir yaşam tarzı için tasarlanmış olan gözlüklerden ya da neredeyse her bilgisayar ekranı ile uyumlu filtre seçenekleri arasından seçim yapabilirsiniz.
3. Ekran Mesafenizi Ayarlayın
Göz sağlığı için yapılması gerekenler arasında ekran mesafesini ayarlamak da bulunur. Ekran ile aranızdaki uzaklığın 50-60 cm şeklinde olması gerekir ve ekranın üst kenarı göz hizasında olmalıdır.
Ayrıca ekran açısı ve konumlandığı nokta da önemlidir. Pencere gibi kaynaklardan gelen görüntülerin ekrana düşmesi yansıma nedeniyle göz yorgunluğuna neden olur. İri puntolu ve gözü yormayan karakterlerle çalışmak ve belirli aralıklarla mola vermek de son derece önemlidir.
4. İdeal Aydınlatma ve Işık Düzeninizi Bulun
Ofis ortamının aydınlatması doğru yapılmalıdır, bilgisayar ekranının ışık seviyesinden daha parlak bir aydınlatma kullanılmamalıdır, ekrana dış ortamdan gelen yansımalar engellenmelidir, etraftaki lambalar, ışığı doğrudan ekranınıza yansıtmayacak şekilde yerleştirilmelidir.
5. Çok Parlak Ekran ile Çalışmaktan Kaçının
Parlak ekran ışıkları gözleri yorar. Bu nedenle göz sağlığınızı korumak için bilgisayar ayarları düzgün şekilde ayarlamanız gerekir. Bu noktada bilgisayarınızın parlaklığını manuel olarak ayarlayabilir veya ekranınızda parlama önleyici ürünler kullanabilirsiniz. Gözlerinizi rahatlatmak adına parlaklık ayarını kademeli olarak azaltabilirsiniz.
6. Göz Kırpmayı Unutmayın
Normalde gözümüzü dakikada ortalama 25 kere kırparız ve kırpma hareketi sırasında üst göz kapağı dinlenir. Göz yuvarları gözyaşı ile beslenir ve temizlenir. Kayganlaşan göz yüzeyi net ve berrak bir görüş sağlar. Ekran ile çalışırken bu süre dakikada 10’un altına düşer. Bu durumda gözyaşı buharlaşır ve göz yüzeyi kurur. Ardından gözde yanma, kızarıklık, batma gibi şikayetler oluşur. Bilgisayar kullanırken bilinçli olarak göz kırpmak pek çok şikayetin önlenmesine yardımcı olur. Ayrıca oluşan kuruluğu önlemek için suni göz damlaları ile nem desteği sağlamak da iyi bir fikir olabilir.
7. Yansıma Azaltıcı Ekranın Gücüne Güvenin
Ofiste sağlıklı vakit geçirebilmek ve gözlerinizi korumak için yansıma azaltıcı ekranlar kullanabilir, mat koruyucuları bilgisayarınızın ekranına yapıştırabilirsiniz. Bu koruyucular; yansımaları ortadan kaldırır ve daha iyi bir görüş sağlar. Yansıma azaltıcı ekranlar ile göze daha az ışık girer ve görme netliği ile alakalı sorunlar ortadan kalkar. Yansıma azaltıcı ekranları kullanarak göz yorgunluğu gibi uzun süreli bilgisayar kullanımlarında ortaya çıkan sorunlarla mücadele edebilirsiniz.
8. 20-20-20 Kuralına Uymaya Özen Gösterin
20-20-20 kuralı olarak adlandırılan bu uygulama, sürekli ekran başında çalışan kişilerin gözlerini dinlendirmesi için özel olarak geliştirilen bir tekniktir. Her 20 dakikada bir defa, 20 saniye boyunca 20 metre uzağa bakmak şeklinde uygulanır. Bu teknik göz kaslarının gelişmesine destek olur. Düzenli olarak gözlerinizi ekrandan ayırmanızı sağlar. Bu sayede gözlerinizin dinlenmesi için fırsat yaratır.
9. Kısa Molalarla Gözlerinizi Dinlendirin
Göz yorgunluğu hem rahatsız edici hem de ağrılı olabilir. Uzun süre bilgisayar ve tablet gibi cihazların ekranlarına bakmak, gözlerde yorgunluk ve yanmaya neden olabilir. Bu da çalışma verimini düşürür. Bu yüzden gün içerisinde kendinize küçük molalar vererek göz sağlığınızı koruyabilirsiniz. Saatte bir kere 5-10 dakikalığına ekrandan uzaklaşmak, göz sağlığının korunmasında son derece etkilidir. Ayrıca bu kısa molalarınızda cep telefonu ekranından da uzak durmayı ihmal etmemeniz gerekir.
Bilgisayar Başında Gözlerinizi Dinlendirmek İçin Yapabileceğiniz Egzersizler Nelerdir?
Sürekli bilgisayar başında çalışıyorsanız, göz sağlığınızın bu durumdan olumsuz etkilenmesi kaçınılmazdır. Fakat birkaç küçük egzersiz ile göz sağlığınızı koruyabilirsiniz. Bu sayede göz rahatsızlıkları nedeniyle oluşan semptomların etkilerini minimize edebilirsiniz.
Bilgisayar başında yapabileceğiniz basit bir egzersiz arıyorsanız, aşağıdaki listedekileri adım adım uygulayabilirsiniz:
- Başınızı yavaşça sağa ve sola çevirin.
- Gözlerinizi açabildiğiniz kadar yavaşça açıp kapatın.
- Yavaşça yukarı-aşağı bakın.
- Önce sol üst sonra da sağ alt köşeye bakın. Ardından sağ üst ve oradan da sol alt köşeye bakın.
- Yukarıya, sola, aşağıya, sağa ve tekrar yukarıya bakarak gözlerinizle çember çizin.
- Sağ kolunuzu karşıya doğru uzatın. Sonra baş parmağınıza odaklanarak bakın. Ardından elinizi yavaşça burnunuza doğru yaklaştırın. Elinizi iki gözünüzün ortasına kadar getirin ve sonra yavaşça uzaklaştırın.
Bu egzersiz göz kaslarınızın tembelleşmesini engeller. Egzersizi beyaz veya açık renk bir duvar karşısında yaparak daha iyi verim alabilirsiniz. Oturarak, ayakta veya yatarak uygulayabilirsiniz. Başlangıç aşamasında her hareketi 5 kere yapmanız gerekir. Gözlerinizin hareket kabiliyeti artıkça tekrar sayısını kademeli olarak artırabilirsiniz.
Bir diğer egzersiz önerisi de aşağıdaki şekildedir:
- Dirseklerinizi masaya koyun ve gözlerinizi avucunuzun içiyle kapatın. Bu şekilde birkaç dakika bekleyin.
- Karşıya doğru bakın. Başınızı hareket ettirmeden yavaşça sağa ve sola bakmaya başlayın. Bu döngüyü üç kere tekrar edin.
- Yatay çizgide yaptığınız hareketi aşağı-yukarı şeklinde tekrarlayın. Bunu yaparken gözlerinizi kısmamaya ve kaşlarınızı çatmamaya özen gösterin.
- Gözlerinizi bir çemberde hareket ediyormuş gibi daire şeklinde yavaşça çevirin. Bunu önce saat yönünde sonra da tam tersi yönde beş kez tekrarlayın.
- Gözlerinizi yaklaşık 20-30 cm uzaktaki bir nesneye odaklayın. Sonra da bu nesneyi ayrıntıları ile görmeye çalışın.
- Gözlerinizi kapatın ve dairesel hareketlerle göz kapaklarınıza masaj yapın. Çok fazla bastırmamaya özen gösterin.
Bu iki egzersizi de gün içerisinde istediğiniz sıklıkta yapabilirsiniz. Özellikle tüm gün ekrana bakarak çalışanların birden fazla kez tekrarlaması, göz sağlığı açısından son derece faydalı bir seçimdir. Göz sağlığının hayat kaliteniz üzerinde çok büyük bir etkisi olduğunu unutmayın.
Telefon Ekranı da Tıpkı Bilgisayarlar gibi Gözlerinizi Etkiler mi?
Neredeyse yaptığımız her şey için telefonlarımızı kullandığımız için tıpkı bilgisayarlar gibi cep telefonu ekranları da göz yorgunluğuna neden olabilir.
Telefon kullanımından kaynaklanan göz yorgunluğu, bilgisayar ekranına bakmaktan kaynaklanan göz yorgunluğu belirtileri ile hemen hemen aynıdır. Cep telefonu göz yorgunluğu aşağıdaki belirtilere neden olabilir:
- Kuru gözler
- Gözde tahriş
- Göz çevresinde ağrılı zonklayıcı baş ağrıları
- Bulanık görme
Telefonlarımızı genellikle bilgisayarlarımızdan farklı kullanırız. Bilgisayar kullanırken ekrana bakarak birkaç saat geçirmek mümkündür. Fakat çoğu insan akıllı telefonları gün boyunca daha kısa sürelerle kullanır, ancak gün sonuna kadar saatlerce kullanmış oluruz.
Bu durum gözler için daha az yoğunluk yaratsa da, cep telefonunuzun ekranına baktığınızda zorlanıyorsanız, gözlerinize baskı uyguladığınız ve göz yorgunluğuna neden olduğunuz anlamına gelebilir. Zaman içinde bu durum göz sağlığınızı olumsuz etkileyebilir.
Tüm bu zararlı etkilerden kurtulmak için aşağıdaki ipuçlarını uygulayabilirsiniz:
- Mobil cihazınızdan film veya televizyon izlemeyin.
- Birden fazla sosyal medya hesabına sahip olmaktan kaçının.
- Sosyal ortamlarda telefon kullanmaktan kaçının.
- Telefonunuzu veya bilgisayarınızı kullanmadan yemek yiyin.
- Belirli uygulamalarda veya genel olarak telefonunuzda geçirdiğiniz zamanı sınırlayın.
Bilgisayar Başında Çalışanların Göz Sağlığının Üretkenliğe Etkileri
Birmingham’da bulunan Alabama Üniversitesi (UAB) tarafından yürütülen bir çalışma, bilgisayar başında çalışanlarının görme yetileri ile iş yerindeki verimlilikleri arasındaki ilişkiyi incelemiştir.
Bu çalışmada aşağıdaki sonuçlar bulunmuştur:
- Göz sağlığı ile üretkenlik arasında doğrudan bir ilişki vardır. Bu ilişki özellikle veri girişi gibi karmaşık veya tekrarlayan bilgisayar görevlerinde belirgindir.
- Göz sağlığı ile bilgisayar başında çalışanının bir görevi yerine getirmesi için gereken süre arasında doğrudan bir ilişki vardır.
- Görme sorunları olduğunun farkında olmayan bilgisayar kullanıcıları arasında bile üretkenlik azalmıştır. Küçük ve belirgin olmayan kusurları bulunan bilgisayar kullanıcıları herhangi bir görme rahatsızlığı fark etmeyebilir. Ancak göz sağlığı ile ilgili herhangi bir şey yapılmazsa, belirli bir görevdeki performansları yüzde 20’ye varan oranlarda önemli ölçüde düşebilir.
Sonuç olarak bilgisayar kullanan çalışanların göz sağlığının iyileştirilmesi, iş yerinde daha fazla üretkenlik anlamına gelmektedir.
Avansas Blog’ta iş hayatına dair ipuçlarının yer aldığı içeriklere göz atarak çalışma koşullarınızı sağlığınızı olumsuz etkilemeyecek şekilde düzenlemenize yardımcı olacak fikirlere ulaşabilirsiniz. Çok çeşitli içerikleri okuyarak daha verimli ve sağlıklı bir çalışma hayatı oluşturabilirsiniz. Bu süreçte ihtiyaç duyduğunuz tüm ofis gereçlerine ve bilgisayar ekipmanlarına da Avansas üzerinden sadece birkaç tıklama ve uygun fiyat avantajı ile dilediğiniz an sahip olabilirsiniz.
En Çok Sorulan Sorular
1. Bilgisayar göz yorgunluğu sendromu nedir?
Bilgisayar göz yorgunluğu sendromu, bir bilgisayara veya başka bir dijital ekrana uzun süre bakmaktan kaynaklanan bir durumdur. Bulanık görme, göz kuruluğu, göz kızarıklığı, göz yorgunluğu, baş ağrısı, boyun gerginliği ve çift görme, bu durumla ilişkili semptomlardan bazılarıdır.
2. Göz yorgunluğu için kimler risk altındadır?
Bilgisayarları veya dijital cihazları aşırı kullanan herkes göz yorgunluğu yaşayabilir. Neyse ki, bu semptomların çoğu geçicidir ve bilgisayar kullanımına ara verdiğinizde azalır.
3. Dijital göz yorgunluğu nedir?
Bilgisayarların veya diğer dijital cihazların aşırı kullanımından kaynaklanan göz yorgunluğudur. Göz yorgunluğu, gözlerinizi dinlendirmek için mola vermeden saatlerce dijital bir ekrana baktığınızda ortaya çıkar. Bilgisayar görüşü gözlerde kızarıklık ve yorgunluk, baş ağrısı, göz kuruluğu ve bulanık görme gibi semptomlara neden olabilir.
4. Çok fazla bilgisayar başında çalışmanın gözler üzerindeki etkisi kalıcı mıdır?
Kalıcı değildir, fakat yaşam kalitenizi düşürebilir. Tespit edilmemiş görme sorunlarınız varsa, aşırı bilgisayar kullanımı bunları daha da kötüleştirebilir. Görme sorunlarınız varsa, gözlerinizi mutlaka bir doktora kontrol ettirmek, her zaman iyi bir fikirdir.
5. Bilgisayar başında çalışanların yaşadığı göz yorgunluğu gerçekten önemli bir sorun mu?
Amerikan Optometri Derneği’ne (AOA) göre, bilgisayar başında çalışanlar arasında en sık görülen sağlık şikayetleri görme ile ilgilidir. Araştırmalar, bilgisayar kullanıcılarının yüzde 50 ila 90’ının göz sağlığını etkileyecek semptomlardan muzdarip olduğunu göstermektedir. Bu belirtiler arasında göz yorgunluğu, göz kuruluğu, göz tahrişi, bulanık görme ve çift görme yer almaktadır. Gün geçtikçe daha fazla kişinin iş yerinde bilgisayar kullanımıyla birlikte göz sağlığı önemli bir sağlık sorunu haline gelmektedir.
