Eğer kahvenin tadını seviyorsanız ya da sabahları bir fincan kahve içmeden kendinize gelemiyorsanız, ancak kafein almak istemiyorsanız, sizin için başka bir seçenek daha vardır: Kafeinsiz kahve.
Kafeinsiz Kahve Nedir?
Kafeinsiz kahve, yeşil, kavrulmamış kahve çekirdeklerinin kafein içeriğinden arındırılmasıyla yapılır ve kafeinin suda çözünmesi gerçeğine dayanır.
Kafeini gidermek için üç ana yöntem kullanılır: kimyasal çözücüler, sıvı karbondioksit (CO₂) veya özel filtreli sade su.
Tüm bu işleme yöntemlerinde gerekli olan ek adımlar, kafeinsiz kahvenin genellikle daha pahalı olmasının nedenidir.
Kafeinsizleştirme Süreci
Kafeinsizleştirme sürecinde, kahve çekirdekleri doğal olarak kafein içerdiğinden, titiz bir ekstraksiyon işlemi uyarıcının çoğunu ortadan kaldırır ve size yalnızca kahvenin tadı ve aromasının özü kalır. Hassas dönüşüm bir dizi adımla ortaya çıkar. Bunlar aşağıdaki şekildedir:
- Ön ıslatma: İşlem, çiğ kahve çekirdeklerinin suya batırılmasıyla veya kafeinsizleştirmeye hazırlamak için buharda pişirilmesiyle başlar.
- Kafein ekstraksiyonu: Bir sonraki adım, çekirdeklere kafein seçici çözücüler veya su verilmesini, ardından kafein moleküllerinin çözülmesini ve çıkarılmasını içerir.
- Kafein ayırma: Bu noktada kafein açısından zengin solvent veya su, kahve çekirdeklerinden ayrıştırılarak kafein içeriği izole edilir ve giderilir.
- Kafein izolasyonu: Bu önemli aşamada, kafein izole edilir ve sıvıdan çıkarılır, böylece size kafeinsiz bir solvent veya su kalır.
- Aromanın yeniden infüzyonu: Son olarak su veya solvent, kahve çekirdeklerine yeniden dahil edilerek, ilk uzaklaştırma sırasında kaybolan aroma bileşiklerinin absorbe edilmesine olanak sağlar.
İlgili İçerik: A’dan Z’ye Kahve Çeşitleri ve Yapılışları
Kafeinsiz Kahvenin Tarihçesi
1903 yılında Ludwig Roselius adlı bir Alman kahve tüccarı, tesadüfen kahvenin kafeinsiz hale getirilmesini keşfetti. Bu, fasulye sevkiyatlarından birinin istemeden deniz suyuna batması sonucu meydana geldi.
Kargosunu kurtarmaya çalışırken kafeinin aktığını ancak kahve aromasının çoğunun kaldığını fark etti. Böylece kahve çekirdeklerinin tuzlu su çözeltisine batırıldığı bir sistem geliştirdi. Daha sonra kafeini çıkarmak ve orijinal kafeinsiz kahveyi yaratmak için çekirdeklere benzen uyguladı.
O zamandan beri kahveden kafeini uzaklaştırmak için daha sağlıklı yöntemler geliştirildi, bu nedenle benzen artık kullanılmıyor.
Kafeinsiz Kahve ve Normal Kahve Arasındaki Fark Nedir?
Kafeinsiz kahve ve normal kahve arasındaki temel fark, kafeinsiz kahvenin içerdiği minimum kafein miktarıdır. Lezzet açısından kafeinsiz kahve, normal kahveye göre çok daha az kalıcı hafif acı bir tat bırakır. İçeriği ne olursa olsun, bu durum birçok insanın lezzet için ikinci seçeneği tercih etmesine yol açmaktadır. Gerçekten de kafeinsiz kahve geleneksel kahveye çok benzer.
Normal kahve mi kafeinsiz kahve mi daha popüler?
Günümüzde, kafeinli kahve hala ikisi arasında daha popüler bir seçimdir. Drive Research tarafından yapılan bir araştırmaya göre, kahve içenlerin yalnızca %18’i kafeinsiz seçeneği kafeinli olana tercih eder ve %32’si her ikisini de içmektedir. Ancak son yıllarda daha çok kişinin giderek daha fazla kafeinsiz kahve içtiği görülmektedir.
Kafeinsiz içeceklerin dünya çapında popülerlik kazanmasının başlıca nedenlerinden sadece birkaçı aşağıdaki şekildedir:
- Sağlık ve zindeliğe verilen önemin artmasıyla birlikte kafeinsiz kahve, kafein alımını ve çok fazla kafeinin potansiyel yan etkilerini en aza indirirken lezzetli bir tat almanızı da sağlar.
- Kafeinsiz kahve, kahve severlerin geceleri huzursuzluk yaratma endişesi olmadan gün boyunca bu sevilen bir içeceğin tadını çıkarabilmelerini sağlar.
- Kafeinsiz bir alternatif sunmak, kafein hassasiyeti olanlar veya hamile bireyler de dahil olmak üzere herkesin kafein içeriği konusunda endişe duymadan kahveye erişebilmesini sağlar.
- Bireyler kafeinsiz kahvenin sunduğu benzersiz ve zengin lezzet profilinin tadını çıkarabilir.
İlgili İçerik: Americano Nedir? Americano Nasıl Yapılır?
Neden Kafeinsiz Kahve İçmelisiniz?
Kafeinden kaçınmanızı gerektirebilecek birçok neden vardır. Fakat bu, kahveden uzak durmanız gerektiği anlamına gelmez. Kafein içmeye karşı hassasiyetiniz varsa, aşağıdaki gibi olumsuz yan etkiler ortaya çıkabilir:
- Anksiyete
- Huzursuzluk
- Uykusuzluk
- Kalp atış hızında artış
Kafeinsiz kahvenin sağlık açısından faydaları, ekstra içerikli kahvelerden daha fazladır. Fakat süt, şurup ve şeker kahvenize ekstra kalori ekleyebilir ve kafeinsiz kahvenin faydalarını azaltabilir.
Kafeinsiz Kahvenin Besin Değerleri
Kafeinsiz kahvenin besin değeri markadan markaya göre değişir. Ayrıca kafeinsiz kahvenin kalorisi süt, krema veya şeker eklenip eklenmediğine bağlıdır. Genel olarak, iki gramlık bir kupa kafeinsiz kahve aşağıdaki besin maddelerine sahiptir:
- Kalori 5
- Yağ: 0g
- Sodyum: 5mg
- Karbonhidratlar: 1g
- Lif: 0g
- Eklenen şekerler: 1g
- Protein: 0g
İlgili İçerik: Filtre Kahve Nedir, Filtre Kahve Nasıl Yapılır?
Kafeinsiz Kahvede Kafein Var mıdır?
Kafeinsiz kahve içenlerin en yaygın endişelerinden biri kahvelerinde kafein olmasıdır. Aslında bu endişelerinde haksız da değillerdir. Çünkü yapılan araştırmalar, kafeinsiz kahvede az miktarda da olsa kafein olduğunu göstermiştir.
Kafeinsizleştirme işlemi, kahve çekirdeklerinden kafeinin yaklaşık %97’sini uzaklaştırır. Dolayısıyla, ortalama bir fincan kafeinsiz kahvede yaklaşık 2 mg kafein bulunurken, ortalama bir fincan normal kahvede yaklaşık 95 mg kafein bulunur.
Az miktardaki kafein, genellikle ondan kaçınmaya çalışan çoğu insanı etkilemez. Fakat kafein hassasiyeti gibi bazı durumlar, en az miktarda kafeinin bile etkilerini hissetmenize neden olabilir.
Kafeinden tamamen kaçınmanızı gerektiren bir durumunuz varsa, kafeinsiz kahveyi denemeden önce doktorunuza danışmanız gerekir. Az miktarda kafein bulunduğundan, doktorunuz izin vermediği sürece kafeinsiz kahveden de kaçınmanız gerekebilir.
İlgili İçerik: Bol Köpüklü Türk Kahvesi Nasıl Yapılır?
Kafeinsiz Kahvenin Faydaları
Kafeinsiz kahve içmenin sağlık açısından avantajları kafeinli kahveninkilere benzerdir. Çünkü kahvenin besleyici gücünün büyük bir kısmı, çekirdekteki polifenol adı verilen bitki bileşiklerinden gelir. Üreticiler kafeini çıkardıklarında bile polifenoller bozulmadan kalır.
Ancak birçok çalışma iki türü birbirinden ayırt edememiş ya da sadece kafeinli kahveyi incelemiştir.
1. İyi bir lif kaynağıdır
Kahve yüksek lifli bir içecektir. Muhtemelen düzenli olarak içtiğiniz ve en fazla lif içeren içecek kahve olabilir. Kahvenin içinde bir bardak portakal suyundan daha fazla lif vardır.
Kahve ayrıca çok çeşitli lif türleri sağlar. Bunlar bağırsak mikrobiyomunu oluşturan trilyonlarca mikrobu besler.
Lif, aşağıdakiler gibi çeşitli sağlık yararları sağlayabilir:
- Daha düzenli bağırsak hareketleri
- Bağırsak ve kalp sağlığında iyileşme
- Daha iyi kolesterol seviyeleri
- Daha iyi kan şekeri kontrolü
- Belirli kanserlere karşı daha düşük risk
- Kilo kaybını desteklemeye de yardımcı olabilir.
2. Polifenoller açısından zengindir
Kahve bol miktarda polifenol, özellikle de fenolik asitler olarak adlandırılan bir tür içerir.
Bunlar, serbest radikaller olarak adlandırılan zararlı moleküllerin etkileriyle mücadele eden moleküller olan antioksidanlar olarak çalışır.
Polifenoller açısından zengin bir diyet, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi sağlık yararı sağlayabilir:
- Daha iyi kan şekeri kontrolü
- Daha düşük kalp hastalığı riski
- Cilt koruması
- Kanser riskinde azalma
- Daha iyi bağırsak sağlığı
- Gelişmiş hafıza fonksiyonu
3. Tüm nedenlere bağlı ölüm riskinde azalma
2021 yılında yapılan bir meta-analiz, günde 3 fincan kahve içen kişilerin tüm nedenlere bağlı ölüm riskinin, hiç kahve içmeyen veya nadiren kahve içen kişilere göre %13 daha düşük olduğunu ortaya koymuştur.
Bulgular kahvenin kafeinsiz ya da kafeinli olmasına göre benzerlik göstermiştir.
Bu analiz, 10 milyondan fazla katılımcıyı ve 240.000’den fazla ölümden elde edilen verileri içeren 21 çalışmayı içermektedir.
4. Karaciğer ve kalp hastalıklarından korunma
Beş çalışmadan oluşan 2021 tarihli bir incelemeye göre kahve, NAFLD’li kişileri karaciğer fibrozisi (zamanla oluşan hasarın neden olduğu yara izi) geliştirmekten koruyabilir.
Ayrıca, ister kafeinli ister kafeinsiz olsun, kahvenin aynı zamanda tip 2 diyabeti ve aşırı kilosu olan kişilerde daha az şiddetli NAFLD ile bağlantılı olduğu sonucuna varmıştır.
5. Kafeinden kaçınan kişiler için uygundur
Kafeinsiz kahvenin en büyük faydalarından biri fazla kafein içermemesidir. Bu, bazı istenmeyen etkileri önleyebilir.
Kafeinsiz kahve, önemli miktarda kafeinden uzak durması gereken kişiler için daha güvenli olabilir. Buna hamile veya emziren kişiler de dahildir.
Ayrıca aşağıdaki gibi belirli sağlık sorunları olan kişileri de içerir:
- Tekrarlayan baş ağrıları
- Migren
- Kaygı
- Yüksek tansiyon
- Aritmi
- GERD olarak bilinen gastroözofageal reflü hastalığı
Kafeinsiz Kahvenin Riskleri
2017’de yapılan bir meta-analiz incelemesine göre, kafeinsiz kahve içmenin herhangi bir riski olduğuna dair çok az kanıt vardır.
Bazı kaynaklar, üreticilerin kafeini gidermek için metilen klorür kullandıklarında kafeinsiz kahvenin tehlikeli olabileceğini iddia etmektedir.
Ancak FDA tarafından kafeinsizleştirme için yasal olarak onaylanan miktar, semptomlara neden olan miktarın çok altındadır.
İlgili İçerik: Kahve Öğütme ve Demleme Şekilleri
Ne Kadar Kafein Almalıyım?
Kafeinsiz kahve, kafeinden kaçınan kişilerin yanı sıra günlük limitlerini aşan kişiler için de yararlı olabilir.
FDA, günlük kafein alımınızı 400 mg ile sınırlandırmanızı önerir, bu da 4-5 fincan kahve anlamına gelir.
Eğer aşağıdakileri yaşıyorsanız “çok fazla kafein” alıyor olabilirsiniz:
- Endişe ve düşük ruh hali
- Gerginlik ve huzursuzluk
- Hızlı bir kalp atışı
- Mide rahatsızlığı ve bulantı
- Baş ağrıları
İlgili İçerik: Espresso ile Filtre Kahve Arasındaki Farklar
Kafeinsiz Kahve İle İlgili En Çok Sorulan Sorular
1. Kafeinsiz kahvenin tadı farklı mıdır?
Bazı insanlar kafeinsiz kahvenin tadının farklı olduğunu söyler. Çekirdeklerin nasıl kafeinsizleştirildiğine bağlı olarak, işlem sırasında bazı aromatik unsurlar kafeinle birlikte ekstrakte edilebilir.
Kafein ayrıca kahvenin acılığına da katkıda bulunur, bu nedenle kafein çıkarıldığında acılığın bir kısmı da gider.
2. Kafeinsiz kahve pazar büyüklüğü ne kadardır?
Küresel kafeinsiz kahve pazarı, 2019 yılında 1,65 milyar dolara ulaştı ve önümüzdeki on yıl boyunca istikrarlı bir şekilde artacak. National Coffee Association (NCA), 18-24 yaş arası kişilerin kafeinsiz kahve içenlerin en büyük demografiyi temsil ettiğini ve insanların çoğunun kafein alımını azaltma ihtiyacı duyduğunu tespit etti. Kafeinin fizyolojik etkilerine ilişkin farkındalık, kafeinsiz kahve ürünlerine yönelik istikrarlı talebe katkıda bulunmaktadır.
3. Bir günde ne kadar kafeinsiz kahve içilebilir?
Bu sorunun kesin bir cevabı yoktur; her şey kişiye bağlıdır. Fakat son derece azaltılmış kafein içeriği nedeniyle normal kahve için önerilen günlük 3 fincandan daha fazlasını içebilirsiniz. Şüpheniz varsa, doktorunuza danışabilirsiniz.
4. Kafeinsiz bir fincan kahvede ne kadar kafein vardır?
National Coffee Association’a göre, kafeinsizleştirme işlemi kahve çekirdeklerinde bulunan kafeinin yaklaşık %97’sini veya daha fazlasını ortadan kaldırır. Sonuç olarak, standart bir kafeinsiz kahve fincanı, genellikle fincan başına yaklaşık 95 mg kafein içeren normal kahvenin aksine muhtemelen yaklaşık 2 mg kafein içerecektir. Bu nedenle kahve tiryakileri, tamamen uyarıcı içermese de kafein ekstraksiyon işleminin kafein alımını sınırlama konusunda harika bir iş çıkardığından emin olabilirler.
5. En fazla kafeinsiz kahve nerede içilir?
En fazla kafeinsiz kahve Avrupa’da içilmektedir, bu, küresel tüketimin %35’ine tekabül eder. İngiliz Kahve Birliği’ne göre kahve içenlerin %20’ye kadarı düzenli olarak kafeinsiz kahve içmektedir. Avrupa’da günlük içilen toplam kahve miktarının %12’sini kafeinsiz kahve oluşturmaktadır.
6. Kafeinsiz kahve sizi uyanık tutar mı?
Çok miktarda veya akşam geç saatlerde tüketildiğinde düzenli kahve içmek bazen uykunuzu etkileyebilir. Bunun nedeni, kafeinin uyanıklığı arttırdığı ve yorgunluğu ortadan kaldırdığı kanıtlanmış bir uyarıcı olmasıdır. Peki kafeinsiz kahve sizi uyanık tutar mı?
Pek çok kahve tutkunu, dinlendirici bir gece uykusu sağlamak için akşamları kafeinsiz kahveye yönelmektedir. Normal kahvedeki kafein içeriğinin yaklaşık %0,2’si ile kafeinsiz kahve, akşam kahvesinden ödün vermeden güzel bir uyku vadeder.
7. Kafeinsiz kahve yapmanın en iyi yolu nedir?
Bu tamamen size kalmıştır. Kafeinsiz kahve yapmanın, French press, otomatik damlama makinesi, dökme koni kullanmak ve hatta sadece espresso veya buzlu kahve olarak demlemek dahil olmak üzere çeşitli yolları vardır. Nasıl yaparsanız yapın, kafeinsiz kahvenin tadı her zaman lezzetli olabilir.
8. Kafeinsiz kahve içmek için günün en iyi zamanı hangisidir?
Kafeinsiz kahveyi gece gündüz istediğiniz zaman içebilirsiniz. Ancak günün erken saatlerine sadık kalmanız önerilir, çünkü çalışmalar günün ilerleyen saatlerinde kafein tüketiminin uyku sorunlarına neden olabileceğini göstermiştir.
9. Kafeinsiz kahve alırken nelere dikkat etmelisiniz?
Kafeini çıkarmak için sert kimyasal işlemlerden geçen kafeinsiz kahve çekirdeklerinden uzak durmanız gerekir. Bunun da ötesinde aramanız gereken ilk şeylerden biri, kahvede sevdiğiniz tatlara sahip kafeinsiz kahve çekirdekleridir.
